Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών

Η 25η Νοεμβρίου, παγκοσμίως καθιερωμένη ως η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, αποτελεί μια ημέρα ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης ενάντια σε ένα από τα πιο διαδεδομένα, αλλά και κατακριτέα φαινόμενα της κοινωνίας: την έμφυλη βία. Το φαινόμενο αυτό παραμένει έντονο σε πολλές κοινωνίες, με χιλιάδες γυναίκες κάθε χρόνο να γίνονται θύματα σωματικής, ψυχολογικής ή σεξουαλικής κακοποίησης. Στις 17 Δεκεμβρίου 1999, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε με απόφασή της την 25^η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με σκοπό να αναδείξει τις παγκόσμιες διαστάσεις του προβλήματος.

Ποιες είναι οι αιτίες του φαινομένου αυτού; 

Η βία κατά των γυναικών έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία, την κοινωνία και την κουλτούρα. Οι αιτίες που τη διαμορφώνουν και την ενισχύουν είναι σύνθετες και αλληλένδετες. Αρχικά, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι πατριαρχικές κοινωνικές δομές, όπου κυριαρχεί η ιδέα της ανδρικής υπεροχής και ευνοούν τη βία εις βάρος των γυναικών. Σε πολλές κοινωνίες, η ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι ενσωματωμένη σε παραδόσεις και νόρμες, επιτρέποντας, αν όχι δικαιολογώντας, τον έλεγχο και τη βία εναντίον των γυναικών. Επίσης, τα στερεότυπα που αφορούν τους ρόλους των φύλων επηρεάζουν την καθημερινότητα και τις σχέσεις. Οι γυναίκες συχνά περιγράφονται ως πιο ευαίσθητες, ενώ οι άντρες οφείλουν να επιδεικνύουν έναν δυναμισμό. Αυτά τα στερεότυπα οδηγούν σε επικίνδυνες αντιλήψεις που ενισχύουν την έμφυλη βία. Η ανεργία, η φτώχεια, η έλλειψη εκπαίδευσης και οι οικονομικές δυσκολίες εντείνουν με τη σειρά τους το πρόβλημα. Οικογένειες που ζουν κάτω από οικονομική πίεση συχνά αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο βίας λόγω της αυξημένης ψυχολογικής πίεσης. Σε όλα τα παραπάνω αξίζει να προστεθεί η ελλιπής νομοθεσία και η ατιμωρησία των θυτών. Σε ορισμένες περιοχές, η έλλειψη νομοθεσίας ή οι ανεπαρκείς κυρώσεις προς τους δράστες δημιουργούν ένα περιβάλλον ατιμωρησίας που επιτρέπει τη διαιώνιση της βίας. Οι ανεπάρκειες στο δικαστικό σύστημα αποθαρρύνουν τα θύματα από το να καταγγείλουν την κακοποίηση, με αποτέλεσμα η βία να επαναλαμβάνεται.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της έμφυλης βίας; 

Η έμφυλη βία είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί συνδυαστική προσέγγιση, τόσο σε επίπεδο πολιτικής όσο και σε επίπεδο εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης. Για την καταπολέμησή της είναι κεντρικής σημασίας η  εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση για την έμφυλη βία. Η ένταξη μαθημάτων που προάγουν την ισότητα των φύλων και καταπολεμούν τα στερεότυπα μπορεί να αλλάξει τη νοοτροπία των νέων γενεών, βοηθώντας τους να κατανοήσουν ότι η βία δεν είναι αποδεκτή. Η δημιουργία, παράλληλα, περισσότερων κέντρων υποστήριξης για τις γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση είναι ουσιώδης. Οι γραμμές βοήθειας και τα καταφύγια παρέχουν ένα ασφαλές περιβάλλον για τα θύματα και τους δίνουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν προστασία και υποστήριξη. Η αυστηροποίηση των νόμων κατά της βίας και η εφαρμογή αυστηρών ποινών είναι απαραίτητη για να περιοριστεί το φαινόμενο. Η δικαιοσύνη πρέπει να ενισχύσει την προστασία των θυμάτων, προσφέροντας γρήγορες και δίκαιες λύσεις. Ταυτόχρονα, πρέπει να τονιστεί η καθοριστικής σημασίας ψυχολογική υποστήριξη, για τα θύματα, όταν επιλέγουν να ζητήσουν βοήθεια. Τα θύματα χρειάζονται βοήθεια για να ξεπεράσουν το τραύμα και να ανακτήσουν την αυτοεκτίμησή τους, ενώ οι δράστες μπορούν να επωφεληθούν από προγράμματα θεραπείας για να αντιμετωπίσουν τις αιτίες που οδηγούν στη βίαιη συμπεριφορά. Η συμμετοχή των ανδρών στην καταπολέμηση της έμφυλης βίας είναι εξίσου σημαντική. Μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών ευαισθητοποίησης, οι άνδρες μπορούν να γίνουν ενεργοί σύμμαχοι στην προσπάθεια εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών.

Συμπερασματικά, η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών μας υπενθυμίζει τη συνεχιζόμενη μάχη για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου. Η έμφυλη βία είναι βαθιά ριζωμένη στις κοινωνίες, όμως με την κατάλληλη εκπαίδευση, την αυστηρή νομοθεσία και τη συλλογική προσπάθεια, μπορούμε να κάνουμε βήματα προς έναν κόσμο όπου κάθε γυναίκα μπορεί να ζει με ασφάλεια και αξιοπρέπεια. Η αλλαγή ξεκινά από την αναγνώριση του προβλήματος και τη δέσμευση για δράση. Με τη συμμετοχή όλων, η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών δεν θα είναι απλώς μια ευχή, αλλά μια εφικτή πραγματικότητα.

Μέσω της YouBeHero μπορεί ο καθένας να προσφέρει εμπράκτως τη βοήθειά του και να λάβει ενεργό ρόλο στην ενδυνάμωση των γυναικών, στηρίζοντας ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως η Α21. Πρόκειται για μια Διεθνή Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση που μάχεται για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (human trafficking) και για την προάσπιση της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.