Οι άνθρωποι του δρόμου

Σκέψου για ένα λεπτό, τι σημαίνει «σπίτι» για σένα;

Ρωτάει ο ηθοποιός Γουιλ Σμιθ στην αρχή του βίντεο για την παγκόσμια πρωτοβουλία αλληλεγγύης στους αστέγους «The World’s Big Sleep Out» ή «Κοιμόμαστε έξω» σε μια ελεύθερη μετάφραση.

Είναι μια πρωτοβουλία για την οποία ενημερώθηκα τυχαία (ευτυχώς καμιά φορά εκτός από τα νέα άλμπουμ που κυκλοφορούν ή τους χωρισμούς των διασήμων, έρχεται ενημέρωση και για πιο σημαντικά πράγματα), όταν «περιπλανιόμουν» στο χαοτικό διαδίκτυο, χαλαρώνοντας στον καναπέ, μετά από μια κουραστική μέρα.

«The World’s Big Sleep Out»

«The World’s Big Sleep Out» είναι μια κίνηση συμπαράστασης, ένα κάλεσμα να δείξουμε μαζικά ότι είμαστε διατεθειμένοι να μπούμε για λίγο στη θέση των ανθρώπων του δρόμου και να νιώσουμε για μια μέρα πως θα ήταν αν χάναμε τα σπίτια μας.

Η πρωτοβουλία, που θα πραγματοποιηθεί στις 7 Δεκεμβρίου σε 50 διαφορετικές πόλεις και στην οποία αναμένεται να συμμετάσχουν περίπου 50.000 άτομα, θα συγκεντρώσει χρήματα (από τους συμμετέχοντες μέσω της σελίδας JustGiving), το μισό των οποίων θα διατεθεί σε τοπικές οργανώσεις που βοηθούν τους άστεγους, ενώ το άλλο μισό θα διατεθεί σε οργανώσεις που στηρίζουν όλους εκείνους τους ανθρώπους που έχασαν το σπίτι τους εξαιτίας πολέμου, φτώχειας ή φυσικών καταστροφών.

Είδα λοιπόν και το βίντεο (The World’s Big Sleep Out), και ήταν από αυτές τις γλυκόπικρες στιγμές που αφενός χαίρεσαι για την οργάνωση τέτοιων πρωτοβουλιών, γιατί αποκαθίσταται η πίστη σου στο «καλό» και στην ανθρωπότητα, αφετέρου νιώθεις ένα κύμα θλίψης να σε πλημμυρίζει, συνειδητοποιώντας πόσο ευνοημένος είσαι, που απολαμβάνεις καθημερινά αγαθά που τα θεωρείς αυτονόητα, όπως το να είσαι αραχτός σπίτι σου, ενώ 100.000.000 άνθρωποι στον κόσμο δεν έχουν αυτό το προτέρημα, δεν έχουν σπίτι να γυρίσουν το βράδυ.

Ίσως πιο άσχημα ακόμα με έκανε να νιώσω η διστακτικότητά μου να αφήσω τη ζεστασιά, την άνεση και την ασφάλεια του σπιτιού μου για να κοιμηθώ κι εγώ «έξω», έστω και για μία μόνο μέρα. Παρ’όλα αυτά, είπα να το φανταστώ. Αν το δουλέψω μέσα μου, ίσως το καταφέρω. Ένα ρητό δε λέει «αν μπορείς να το φανταστείς, μπορείς να το κάνεις»;

Έτσι ξεκίνησα να φαντάζομαι. «Δεν έχω σπίτι για μία μέρα».

«Πού να κοιμηθώ όμως;» Η πρώτη μου μεγάλη απορία ήταν σχεδόν ανυπέρβλητη. «Κανονικά μένω σε διαμέρισμα, άρα…στην είσοδο του κτιρίου; Στα σκαλιά; Στο πεζοδρόμιο; Το τσιμέντο είναι πολύ σκληρό. Και κρύο! Δεκέμβρη μήνα θα ξεπαγιάσω! Και οι υπόλοιποι ένοικοι μπορεί να τρομάξουν και να ειδοποιήσουν την αστυνομία.» Δεν είναι καλή λύση.

«Μήπως να πήγαινα στο πάρκο απέναντι; Κι αν βρέξει; Μμμ, μάλλον θα πρέπει να βρω κάποιο υπόστεγο, να μην είμαι τόσο εκτεθειμένη. Πού όμως; Αν απομακρυνθώ από τα γνώριμα, σίγουρα θα νιώσω μεγαλύτερη ανασφάλεια και φόβο.» Όλα αυτά είναι μόνο στη σκέψη μου αλλά ήδη νιώθω πολύ απροστάτευτη.

«Ίσως κάπου με φώτα; Αν το σημείο είναι απόμερο και σκοτεινό σίγουρα είναι πιο απειλητικό και επικίνδυνο. Αν έχει πολλά φώτα θα είναι πιο ασφαλές μάλλον. Βέβαια, τότε θα είναι και πολυσύχναστο και άρα πιο δύσκολο να κοιμηθώ…Και όταν χρειαστώ να κάνω τη βιολογική μου ανάγκη; Πού θα πάω;…»

Ουάου! Αν μου είναι τόσο δύσκολο να φανταστώ μια νύχτα στους δρόμους, τότε πώς είναι να ζεις, στ’αλήθεια, στους δρόμους επειδή δεν έχεις άλλη επιλογή; Πώς διαχειρίζονται την πραγματική, εξουθενωτική-στην-ψυχή-και-το-σώμα αστεγία οι περίπου 40.000 συνάνθρωποί μας στην Ελλάδα;

Ευτυχώς όσο εγώ και εσείς αναρωτιόμαστε από την άνεση του σπιτιού μας, κάποιες οργανώσεις (όπως η Emfasis Foundation, η Διογένης ΜΚΟ -γνωστή για την έκδοση του περιοδικού «Σχεδία», η Praksis, για να αναφέρω μερικές) βοηθούν έμπρακτα: στέκονται δίπλα στους άστεγους, παρέχοντας συσσίτια, προσφέροντας οικονομική και ψυχολογική στήριξη, βοηθώντας στην εύρεση στέγης και προσφέροντας ευκαιρίες για ενεργό επανένταξη στην κοινωνία.

Και μία άλλη οργάνωση, η Ithaca Laundry, κάνει κάτι διαφορετικό: με το κινητό της πλυντήριο, παίρνει τα ρούχα των ανθρώπων του δρόμου και δίνει πίσω κάτι περισσότερο από τα ρούχα, πλυμένα και στεγνά. Δίνει πίσω τη χαμένη αυτοπεποίθηση των ανθρώπων του δρόμου και τους ανοίγει πόρτες για επαγγελματική αποκατάσταση και κοινωνική ένταξη.

Είναι στην ανθρώπινη φύση μας, όταν ικανοποιήσουμε τις βασικές μας ανάγκες (όπως για παράδειγμα του ύπνου και της τροφής), να πασχίζουμε για την ικανοποίηση ανώτερων αναγκών, όπως η ανάγκη για αποδοχή και το αίσθημα του ανήκειν.

Όταν αυτές οι ανώτερες ανάγκες παραμένουν για πολύ καιρό ανικανοποίητες ελλείψει ευκαιριών και ο άνθρωπος μένει καθηλωμένος στην εξυπηρέτηση των βασικών αναγκών, τότε ο αποκλεισμένος άνθρωπος δε ζει, απλώς υπάρχει.

Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος του κοινωνικού αποκλεισμού για τους ανθρώπους του δρόμου, χρειάζεται κάτι περισσότερο από προσωρινή παροχή στέγης και τροφής. Οι άνθρωποι του δρόμου χρειάζονται να πιστέψουν ξανά στον εαυτό τους, να βρουν τη δύναμη μέσα τους με λίγη βοήθεια απ’ έξω. Τα καθαρά ρούχα δε λύνουν όλα τα προβλήματα αλλά μπορούν να ανεβάσουν τη διάθεση και να δώσουν ένα χαμόγελο σε αυτούς που τα φορούν. Δεν μπορούν να αλλάξουν την προσωπικότητα χωρίς εσωτερική διεργασία, αλλά δυναμώνουν την αυτοπεποίθηση. Είναι ένα «εισιτήριο» για την κοινωνική ένταξη των ανθρώπων του δρόμου, ένα «κουπόνι» που μπορεί να οδηγήσει στη αλλαγή της ζωής τους, όπως συνέβη για τον Πέτρο και το Χρήστο, πρώην επωφελούμενοι της Ithaca Laundry που έγιναν στη συνέχεια εργαζόμενοί της.

Αυτό για μένα, κάνει την Ithaca Laundry τόσο ξεχωριστή και αξιέπαινη: δημιουργεί ευκαιρίες επανένταξης των αστέγων στην κοινωνία, ξεκινώντας από κάτι τόσο απλό, τα καθαρά ρούχα.

Δε μπορούμε να ξέρουμε πόσο δύσκολη είναι η ζωή στους δρόμους αν είμαστε από τους τυχερούς που δε το έχουμε ζήσει, αλλά μπορούμε να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε όλους αυτούς που παραμένουν εκεί έξω, ώστε μια μέρα να βρουν οι ίδιοι το σπίτι τους.

Στήριξε τη δράση της Ithaca Laundry χωρίς κανένα κόστος:

https://www.youbehero.com/gr/cause/ithaca-laundry

«Η καθαριότητα οδηγεί στην αξιοπρέπεια και αυτή με τη σειρά της σε νέες ευκαιρίες»